Baharatlı bir yazı üzerine düşünürken, kendilerini tanımlayan etkenlerden ikincisi olan koku etkeni çevresinde süreç şekillendi. İş böyle olunca uzun süredir kafamı kurcalayan kokunun depolanma durumunu bir kez daha düşündüm. Daha güzel bir sunuma sahip olmak, belirgin başka bir kokuyu gizleme veya daha nadir bir bahane için şişelere hapsettiğimiz kokulu sıvıları tüketiyoruz.
Şişeler içinde zapt edilen bu kokular belirli reçetelere uygun halde üretilirken birbirinin aynı olması amacıyla satışa sunulmuş olsa da, yetkin burunlar farkları kolaylıkla anlayabilir/anlatabilir. Ancak bu noktada görsel olarak değerlendirme etkenlerimizin dijital dünyadaki yansımalarına değinmemiz gerekiyor. Teknoloji, gelişme sürecinde ucuzlayıp ulaşılabilir seviyeye gelirken; son tüketici olan bizler daha iyi peşinde kazançlarımızı harcıyoruz. Ekran teknolojileri renk paletleri yönünden değerlendirilirken artık gecikmeyi önemseyen eğlence sektörünün ihtiyaçlarını karşılayabilmek adına tazeleme oranları da oldukça önemli. Fakat panel teknolojilerinin varlığı değişik kulvarlarda gücünü gösterme eğiliminde. Görüntüleme teknolojilerinin varlığı gündemimizi oldukça meşgul ederken koku reseptörlerimize(almaçlarımıza) hitap eden kayda değer herhangi bir son tüketici ürünü bulunmamakta. Günümüz tarihi itibari ile izlediğim videoların bir çoğunda rehber niteliği taşımak isteyen video sahipleri ortamın güzelliği veya kötülüğünü betimlemek adına sözler yerine kameralarının maharetlerini kullanırken, olay koku bölümüne gelince kelimelerini sadece -keşke ortamdaki güzel(ve diğer sıfatlar) kokuları size video bağlantısı ile iletebilseydim- serzenişinden öteye götüremiyorlar.
Aslına bakarsanız birden fazla boyuta hitap ettiğini söyleyen çok boyutlu sinema salonlarına ulaşmış olsak da daha ileriye gidemedik. VR(sanal gerçeklik) teknolojileri kafamıza yerleştirdiğimiz henüz kaba bir gözlük kıvamına gelmiş olsa da evlerde yerini aldı. Ancak koku yönü eksik, uzun süreli kullanımlara el verişli olmayan bu cihazlar zamanla bu özelliği ile çok daha fazla eve ulaşacak.
Renklerin yorumlanması ve iletilmesi tek boyut üzerindeki frekansın değişkenlik gösteren ışık dalgaları ile ilgili olması yolundaki tüm adımlar uzun süreli bir serüvenin son ayağında artık kolaylıkla yapılabilse de, işlem sizi uzun vade de para kazanılabilecek bir müşteri olarak değerlendiremiyor. Ancak görüntüyü alışılagelmiş baskı teknikleri ile kağıt üzerine işlemek isterseniz, abone olmuşçasına kendiniz kartuş parası öderken buluyorsunuz. Üreticiler ise tek seferde yüklü ücretler almaktansa küçük bir bağlılık yeminini tercih ediyor. Bu bağlamda koku üreteçlerimizin kimyevi kartuşlara ihtiyaç duyacağı aşikar. Üstelik bir kere deneyimlediğiniz de onsuz tüketimin oldukça yavan olduğu daha aşikar olacak.
Birçok görsel yan yana geldiğinde anlaşılır bir kaos ifade ederken kokuların bulunduğu paletler için aynı şeyi söylemek pek mümkün gözükmüyor. İşi karmaşıklaştıran kısım binlerce molekülden oluşan milyonlarca kokunun kimyasal dünyanın daha renkli oluşundan ibaret. Hiçbiri kahve kokusunu benzemeyen 200 den fazla bileşen kahve kokusu dediğimiz yapıyı oluşturuyor. Kartuş çeşitliliğinin yanı sıra çok kapsamlı elektronik bir almaca da ihtiyacımız var. Dahası görüntüler bizi daha uzun süre oyalarken koku için aynı şeyi söylemek de oldukça güç.
Yinede izlediğiniz yemek tarifi videosunda fırından çıkmış olan lezzetli görünümlü pişmiş karışımın kokusunu da anlık olarak duyumsamak iyi olurdu doğrusu. Öte yanda sülfür madeni ziyaretinde çekilmiş videoları izlerken aynı şeyi düşünmek pek de kolay değil. Bu noktada çok daha tehlikeli, uyarıcı kokuların eve davet edilmesi güvenlik risklerini de beraberinde getiriyor. Belki de evlerimizde bulunmamasının bir diğer sebebi de budur.
Sinema sektörünün gelişimine şöyle bir bakınca sesin videoya eklenmesi için geçen zamandan dem vurup kokunun videolarımıza ekleneceği zamanı beklemek zorunda oluşumuzu yinelemek zorundayım. Gerçi bundan belki 10 yıl önce adını hatırlayamadığım(1-2 seçenek var.) bir teknoloji dergisinde anlattığım cihazın benzerini gördüğümü hatırlar gibiyim. Kol saati boyutundaki bu cihaz altında 4 küçük küre barındıran kartuş sistemine sahipti. Şuansa ne görselini bulabilirim, nede o dergileri karıştırabilirim.
Ailelerin fotoğraf albümleri dijitale ve pek tabii video ağırlıklı bir yapıya kayarken. Artık kokuları kaydedebileceğini fark eden insanlar kayın için çok daha önemli anlara önemli kokuları ekleyecekler. Daha küçük yaşta olan bireyler ortam kokusunun da ekli olduğu bu videoları izlerken çok daha kolay hatırlanabilir bir hafızaya sahip olduklarını hissedecekler.
İşin daha ileriki kısmında gezegenlerin kokuları eklenirken çok daha küçük dünyalara da yelken açacağımızdan kuşkum yok. Diğer gezegenlerden lezzetli kokuları dahi içinde barındırabilen bu tuzluk boyutundaki cihazlar; sofralarımızda bulunan baharatlıktan öte bir şey olmadığı gelişmişlik seviyesini göreceğimiz günleri iple çekiyorum. Zira renklerin ve sesin hüküm sürdüğü bu karışımlarda hala bir şeyler eksik.
Kullanılan görseller: 0,1
Kaynaklar:
https://www.sciencedirect.com/
